IJzel en ijsregen leveren het nodige gevaar op voor het wegverkeer en het is vaak moeilijk te bepalen of en in welke mate het gaat voorkomen. In dit factsheet wat we moeten weten en wanneer er gemeld moet worden.
Door Skywarn Nederland
IJzel en ijsregen ontstaan als regen valt door een luchtlaag waarin de temperatuur onder nul is. Bevriest de regen (vrijwel) helemaal dan vallen er ijsbolletjes (ijsregen), zo nee, dan gaat het om onderkoelde regendruppels die direct een ijslaagje vormen op de bodem maar ook op alle andere voorwerpen. Dit laatste is belangrijk want vormt het verschil tussen ijzel en opvriezende regen (regen die valt op een nog bevroren bodem).
De resulterende gladheid is gevaarlijk voor alle vormen van verkeersdeelname en levert overlast, schade en persoonlijk leed op. Begin 2016 was er een uitgesproken ijzelsituatie over het noordoosten waarbij per dag tientallen mensen in de Groningse ziekenhuizen terecht kwamen, voornamelijk met botbreuken.
Meldcriterium
Alleen melden als het vallen van ijzel/ijsregen waargenomen wordt, heb je het vallen waargenomen maar dien je de melding wat later in let dan op juiste vermelding van het tijdstip van waarneming. De reden van alleen melden bij het vallen is dat het vaak erg lastig is om bij constatering van gladheid door ijs achteraf te bepalen waardoor dit ontstaan is (t.o.v. opvriezende regen, opvriezing van natte weggedeelten en andere manieren waarop gladheid kan ontstaan). Verder is als gezegd de actualiteit/snelheid van melden belangrijk.
Let er ook op dat ijsvorming inderdaad niet alleen op de grond plaatsvindt en op het verschil met korrelhagel, ijsregenbolletjes zijn meestal kleiner, helderder en harder dan korrelhagel. Kans op korrelhagel wordt ook vaak genoemd in de verwachtingen.
Waarnemen en eigen veiligheid
De resulterende gladheid is buitengewoon gevaarlijk bij alle vormen van verkeersdeelname, alle tips daarvoor m.b.t. extreme weersverschijnselen zijn dan ook van toepassing.
💡 Meer hierover in Extreem weer waarnemen: tips en veiligheid.
Waarop letten in de weersverwachtingen
Vaak komen ijzel en ijsregen voor bij een dooi-aanval na een vorstperiode waarbij zachte lucht over een laag koude lucht schuift; is die weersverandering duidelijk en uitgesproken dan zal de ijzel-kans ook in de verwachtingen zijn opgenomen. Moeilijker - of zelfs ondoenlijk - wordt het voor de meteorologen als een weersverandering van koud naar zacht of andersom geleidelijk of langzaam plaatsvindt; kleine verschillen in temperatuur aan de grond en/of op hoogte kunnen dan het verschil zijn tussen (natte) sneeuw, regen of ijzel/ijsregen. Betrouwbare en actuele Skywarn-meldingen zijn dan belangrijk en heel welkom!
Zie ook:
Meteorologen gebruiken door weercomputers berekende, of door metingen verkregen, informatie over de verticale opbouw van de luchtmassa om te zien of er kans is op ijzel of ijsregen. De informatie wordt weergeven in een zgn. Skew-T diagram (of in NL een zgn. Bijvoet diagram) waarin bekeken wordt of een warme luchtlaag ("smeltlaag") op hoogte aanwezig is, door de vorm ervan op zo'n diagram wordt dit een "ijsdriehoek" genoemd.
Verder weegt men v.w.b. de weersverwachting mee wat de temperatuur van de bodem is; bij positieve temperatuur is de kans op gladheid door ijzel veel kleiner.
Sluiten