20-09-2025 07:00 | Wouter van Bernebeek | m.b.t. 20-09-2025
Niveau 2 en 3 gelden vanaf de namiddag in een strook van NW-Frankrijk naar Nederland voor enkele stevige buien. Vooral in het 3-gebied zijn een paar dynamisch sterke cellen mogelijk, wellicht zelfs enige tijd van het type supercell. Kans op zware windstoten, hagel en plaatselijk kan een hoosverschijnsel voorkomen. Dit geldt wel alleen als convectie vanaf de grond gevoed worden.
Overzicht
Tot en met zaterdagavond bevindt de Benelux zich in opmerkelijk warme lucht voor tweede helft september, vooral op enige hoogte (zie verder bij de analyse hieronder). Dit levert maxima van plaatselijk 26-28 graden in het binnenland bij voldoende zon. Vandaag overdag neemt echter vanuit het zuidwesten snel de verstoring toe: eerst in de vorm van een zone met buiige neerslag, vanavond lokaal ook enkele fikse (onweers)buien. Vooral de hoeveelheid potentiële dynamiek valt hierbij op. In hoeverre deze buien Nederland kunnen aandoen is voorlopig wel onzeker.
Na passage van het koufront, breekt vanaf zondag een periode aan waarin we met een koele noordelijke stroming te maken hebben. Daarbij is het de eerste dagen onstabiel met buien, maar vanaf halverwege komende week wordt het droger. Omdat we ook dan nog in van origine koude lucht zitten, kan de temperatuur vooral tijdens de nachten behoorlijk onderuit gaan. Landinwaarts is vanaf woensdag of donderdag regionaal wat vorst a/d grond mogelijk, overdag wordt het veelal 16 tot 18 graden.
Synoptische analyse
Een zuidelijke stroming voert opmerkelijk warme lucht aan voor tweede helft september. Vanochtend tikt de T850 (temperatuur op anderhalve kilometer hoogte) zelfs de grens van 20 graden aan, iets wat we normaliter alleen middenin de zomer zien. Doordat de timing van deze warmte niet 'gunstig' valt worden op leefniveau overigens geen extreme maxima bereikt. Bovendien ontstaan langs het grensvlak met de veel koelere lucht spoedig een aantal frontale zones, waardoor de verstoring toeneemt.
Allereerst trekt een soort frontale golf (gelinkt aan een koufront nabij de Britse Eilanden) zaterdagochtend en eerste helft middag over ons land. Dit gebied bevindt zich langs de warmste luchtsoort, maar lijkt niet veel onstabiliteit te bevatten. Een omvangrijk gebied met buiige regen en verspreid al wat ingebedde convectie is het gevolg. Dit gebied verstoort de opwarming voor latere convectie aanzienlijk, waardoor Nederland waarschijnlijk een groot deel van de onweerskans zaterdagavond mist. Helemaal zeker is dit echter nog niet, want een snellere doortocht van de frontale golf kan nog voldoende opwarming aan de achterzijde genereren.
Na passage van de golf ontstaat een thermische vore, die zich in de Kanaalregio en boven het noordwesten van Frankrijk vormt. Dit zal gebeuren in een aanzienlijk minder warme luchtsoort (T850 van 13-15 graden / ThetaE 50-55 graden), maar doordat op hoogte snel koudere lucht binnenstroomt en op nadering van het koufront de forcering toeneemt, zal dit vermoedelijk het gebied worden met potentieel de meest interessante convectie. Wat vooral in het oog springt is de aanwezige hoeveelheid dynamiek: zeker de zuidwestelijke Benelux en het noordwesten van Frankrijk bevindt zich precies onder een scherpe linkeruitgang van de jet, waardoor sprake is van zeer veel windschering. Deze potentie kan echter alleen benut worden wanneer een bui vanaf de grond gevoed wordt. Doortocht van het koufront zelf is zondagochtend vroeg en verloopt grotendeels geruisloos. Daarna stroomt polaire lucht over onze omgeving uit.
In de nieuwe week hebben we te maken met een noordelijke stroming, waarmee betrekkelijk koude en vochtige lucht wordt aangevoerd. Enkele niet al te actieve troggen zorgen eerst nog voor ondiepe convectie, maar vanaf woensdag/donderdag wordt het enkele dagen meest droog. In een vrij koude luchtsoort (T850 lokaal rond 0 graden) kunnen vooral de nachten dan wel flink afkoelen. Een zogenaamde 'retrograde' depressie vanaf de Alpen kan tijdens het weekend van 27/28 september vervolgens weer voor een opleving van de neerslagkansen zorgen.
Verwachting en aandachtspunten
Een zuidelijke stroming voert opmerkelijk warme lucht aan voor tweede helft september. Vanochtend tikt de T850 (temperatuur op anderhalve kilometer hoogte) zelfs de grens van 20 graden aan. Doordat de timing van deze warmte niet 'gunstig' valt worden op leefniveau overigens geen extreme maxima bereikt: absolute maxima liggen veelal op 27-28 graden in de warmste regio's landinwaarts. Dat is zaterdag ook afhankelijk van de timing van een neerslaggebied. Langs het grensvlak met de veel koelere lucht ontstaan namelijk spoedig een aantal frontale zones, waardoor de verstoring toeneemt.
Allereerst trekt een soort frontale golf (gelinkt aan een koufront nabij de Britse Eilanden) vanochtend en eerste helft middag over ons land. Dit gebied bevindt zich langs de warmste luchtsoort, maar lijkt niet veel onstabiliteit te bevatten met hooguit 200-400 J/kg aan CAPE. Een gebied met buiige regen en verspreid al enkele verscholen buien is het gevolg. Deze zone met bewolking en neerslag verstoort de opwarming voor een latere onweerskans aanzienlijk, waardoor Nederland zelf het onweer van zaterdagavond waarschijnlijk grotendeels of volledig gaat missen.
Na passage van de golf ontstaat een thermische vore, die zich in de Kanaalregio en boven het noordwesten van Frankrijk vormt. Deze buienvorming vindt plaats in een soort overgangsgebied tussen de zeer warme en veel koelere lucht en wordt mede geforceerd door de nadering van het koufront. Vermoedelijk is dit het gebied met potentieel de meest interessante buien. Wat vooral in het oog springt is de aanwezige hoeveelheid dynamiek: de zuidwestelijke Benelux en het noordwesten van Frankrijk bevinden zich precies onder een scherpe linkeruitgang van de jet, waardoor sprake is van zeer veel windschering. Dit kan oplopen tot maar liefst 45-55 knopen in het beste geval. Deze potentie kan echter alleen benut worden wanneer een bui vanaf de grond gevoed wordt. Daarnaast zien we achter het regengebied van de frontale golf CAPE-waarden verschijnen van 1000 tot 1500 J/kg boven het noordwesten van Frankrijk en westen van België. In combinatie met de schering kan dit leiden tot één of twee buien van het type supercell bij buienvorming vanaf de grond. Daarbij zijn zware windstoten en lokaal grote hagelstenen van 2-4 cm mogelijk. En niet alleen dat, maar met vrij veel heliciteit (en kromming in de onderste kilometer) is een enkel hoosverschijnsel dan zeker niet uitgesloten. De kans is echter ook aanwezig dat buien niet gevoed worden vanaf de grond, maar op middelbaar niveau met een basis rond 1500 meter. In dat scenario mogen we alle parameters grofweg halveren: met circa 30 knopen effectieve windschering en ~700 J/kg CAPE is het convectietype dan voornamelijk multicell. Nog altijd kan het in dit scenario even flink onweren, maar andere heftige randverschijnselen zijn dan niet aan de orde. Waarschijnlijk wordt het pas zaterdagochtend echt duidelijk hoe deze situatie zich zal voltrekken. Dat Nederland met het zwaarste type buien te maken krijgt, lijkt mede door de buiige regen van zaterdagmiddag dus onwaarschijnlijk. Een paar minder forse onweersbuien zijn her en der evenwel mogelijk.
Doortocht van het koufront zelf is zondagochtend vroeg en verloopt grotendeels geruisloos. Daarna stroomt polaire lucht over onze omgeving uit. Vanaf zondag breekt een periode aan waarin we met een koele noordelijke stroming te maken hebben. Daarbij is het de eerste dagen onstabiel met buien, maar vanaf halverwege komende week wordt het droger. Omdat we ook dan nog in van origine koude lucht zitten, kan de temperatuur vooral tijdens de nachten behoorlijk onderuit gaan. Landinwaarts is vanaf woensdag of donderdag regionaal wat vorst a/d grond mogelijk, overdag wordt het veelal 16 tot 18 graden.
Bron: Wouter van Bernebeek
Geplaatst met toestemming
Hagel(-schade) | Onweer/blikseminslag | Tornado/hoosverschijnsel(en) | Verwachtingen/waarschuwingen | Wind/storm (-schade)
